همهی محصولات
گزارش بازدید صمت از یکی از واحدهای موتورسیکلت‌سازی کشور
دوری از بخشی‌نگری برای تحول در صنعت موتورسیکلت
شهناز صفائی: تحقیق و توسعه یکی از موضوع‌های مهم در صنایع کشورهای توسعه‌یافته بوده و نوآوری و روزآمدی صنایع گوناگون نتیجه این بخش از فناوری است.
تولیدکنندگان به تعالی، رشد و توسعه نمی‌رسند مگر با تحقیق و توسعه. شاید یکی از چالش‌های واحدهای صنعتی کشور در این بحث است که به‌دلیل کمبود نقدینگی برخی صنعتگران سعی در کاهش هزینه‌های سربار دارند و یکی از هزینه‌هایی که حذف می‌شود بودجه‌های اختصاص یافته به فعالیت‌های تحقیق و توسعه است؛ امری که باید بیش از ۵درصد فروش هر واحد تولیدی را به خود اختصاص دهد. یکی از خلأهای بزرگ صنعت موتورسیکلت به‌عنوان صنعتی فرسوده که نیاز به پوست‌اندازی دارد، فعال نبودن واحد تحقیق و توسعه در کارخانه‌های این صنعت است اگرچه ممکن است واحدهای تحقیق و توسعه روی کاغذ وجود داشته باشند اما در عمل با توجه به وضعیت تولید خروجی لازم را ندارند.
تولید و توجیه اقتصادی داخلی‌سازی
صمت بازدیدی از یکی از خط‌های تولید موتورسیکلت داشت که در این‌باره مجید رضایی از فعالان این صنعت در گفت‌وگو با صمت به مشکلات این صنعت پرداخت و گفت: بحث بومی‌سازی و داخلی‌سازی قطعات همیشه سرلوحه فعالیت واحدهای تولید موتورسیکلت بوده است. درحال‌حاضر، به‌واسطه مشکلاتی که اقتصاد کشور را درگیر کرده تولید سالانه ۶۲۰ هزار موتورسیکلت در کشور به ۱۰۰ هزار کاهش پیدا کرده که به‌طور تقریبی ۳۰ واحد تولیدی این حجم را تولید می‌کنند؛ یعنی به‌طور میانگین هر واحد باید ۳ هزار موتورسیکلت تولید کند. وی افزود: ازسوی دیگر، تنوع محصول برای پاسخگویی به نیازهای گوناگون جامعه همیشه در دستور کار انجمن صنعت موتورسیکلت قرار داشته، بنابراین تولید ۳هزار موتورسیکلت همزمان با اجرای طرح‌های مربوط به بحث بومی‌سازی قدری فعالیت تولید‌کننده را محدود کرده چراکه تولید هر محصولی با ظرفیت کمتر از ۵۰۰ یا حتی هزار عدد، توجیه اقتصادی ندارد. رضایی ادامه داد: با این حال در کویر موتور تلاش کرد‌ه‌ایم در زمینه محصولاتی که آینده بهتری دارند و مطمئن هستیم تولید آنها برای چند سال متوالی دوام خواهد داشت سرمایه‌گذاری کنیم و در این راستا در تولید برخی محصولات تا عمق ۴۰ تا ۴۵ درصد پیشرفت داشته‌ایم.
نیاز به تحول در نگرش‌ها
عضو انجمن صنعت موتورسیکلت کشور در پاسخ به این پرسش که وضعیت فعالیت واحدهای تحقیق و توسعه در کشور چگونه است، گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت در این زمینه در تلاش است و فعالیت‌های خاصی در دستور کار قرار دارد. اما مشکلات زیاد و دست‌وپاگیر بوده که نیاز است تحولات اساسی در واحدهای تحقیق و توسعه صنعت موتورسیکلت به‌وجود آید. در این راستا و براساس برنامه‌هایی که وزارتخانه دارد تا حدودی مشکلات برطرف شده اما مسائل پیرامون سازمان‌های گوناگون و شیوه‌نامه‌‌های جداگانه‌ای که در این‌باره وجود دارد ریشه اصلی خلأ فعالیت‌های تحقیق و توسعه در واحدهای صنعتی است. او در ادامه به درخواست انجمن اشاره کرد و گفت: از مسئولان مربوط تقاضا داریم با هماهنگی بین اداره‌ها، سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها، کارگروه‌هایی تخصصی برای کمک به صنعت موتورسیکلت تشکیل دهند و راهبرهای اساسی در این کارگروه‌ها تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری شود تا برنامه‌ها به‌طور منسجم در یک زمان مشخص شود. این فعال صنعت موتورسیکلت یادآور شد: چون کشور در وضعیت عادی قرار ندارد و در شرایط خاصی قرار داریم، صنعتگران تلاش دارند همراهی و تعامل لازم را با مدیران دولتی داشته باشند. رضایی افزود: ما در مجموعه خود نه‌تنها در حوزه تولید، بلکه در تغییر نگرش جامعه به موتورسیکلت بودجه‌های خاصی اختصاص داده‌ایم چراکه موتورسیکلت تنها یک وسیله حمل‌ونقل نیست، بلکه راهگشای معضلات ترافیکی، آلایندگی و مصرف سوخت در کلانشهرها هم به‌شمار می‌رود که متاسفانه برای ترویج این نوع نگاه و فرهنگ‌سازی درباره آن هنوز اقدامی نشده است.
همکاری بین‌نهادی
همچنین سیدرضا مفیدی، معاونت اداره کل صنایع حمل‌ونقل در حاشیه این بازدید در پاسخ به این پرسش که وزارتخانه چه برنامه‌هایی برای صنعت موتورسیکلت کشور دارد، اظهارکرد: پیشنهادهای بسیار خوبی برای مجموعه موتورسیکلت‌سازها شده اما هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است. به‌دنبال ارائه این پیشنهادها باید تصمیم‌های بین وزارتخانه‌ای و حتی بین‌نهادی گرفته شود و پیشنهادهایی که به افزایش بیشتر تقاضا در کشور منجر می‌شود را به‌طور حتم پیگیری خواهیم کرد. وی در ادامه افزود: مطمئنم امکان اینکه در امسال حجم تولیدات این صنعت را از سطح بسیار پایین سال گذشته به ظرفیت ۳۰۰هزار موتورسیکلت در امسال برسانیم هم وجود دارد و امیدوارم در نیمه دوم سال که به‌طور معمول در بازار شاهد رشد نسبی تقاضا برای موتورسیکلت هستیم در این زمینه جهش داشته باشیم. وی تصریح کرد: براساس اطلاعات ارائه شده سال گذشته ۱۵۰ تا ۱۶۰هزار موتورسیکلت از سوی فعالان این صنعت به بازار عرضه شده در حالی‌که ظرفیت اسمی این صنعت حدود ۷۰۰ هزار موتورسیکلت در سال است. ما تجربه رسیدن به رکورد تولید ۷۰۰ هزار موتورسیکلت در سال را هم در شرایط عادی کشور داشته‌ایم که با وجود تقاضا برای این آمار باید هدف‌گذاری شود. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: بدون تردید گام نهادن در راستای توسعه این صنعت میزان اشتغال و در واقع نیاز کشور را افزایش می‌دهد. امیدوارم با کمک اتحادیه فروشندگان موتورسیکلت، انجمن تولیدکنندگان و فعالان این صنعت بتوانیم برنامه‌هایی که برای آن در دستور کار قرار دارد را به سرانجام برسانیم.
خلأ محصول بومی
بهمن امسال طرح پلاک‌گذاری هر خودرو به‌شرط اسقاط یک موتورسیکلت دوباره پس از یک سال تعویق، فعال می‌شود. مفیدی در پاسخ به این پرسش که وزارتخانه برای اجرای طرح‌های مربوط به جایگزینی موتورهای فرسوده چه برنامه‌ای دارد و در این زمینه چه تدابیری اندیشیده است، گفت: یکی از راه‌حل‌ها برای اجرای این طرح، حمایت سیاست‌گذار یعنی وزارت صنعت، معدن و تجارت است؛ بنابراین اگر اصلاحاتی یا بروزرسانی در این زمینه لازم است باید از سوی نهادهای مربوط انجام شود. البته به نظر من با توجه به برندهای گوناگونی که از این محصول به بازار عرضه می‌شود مدت زمان ۸ ساله برای فرسودگی موتورسیکلت‌ها در برخی از برندهای این محصول زمان زیادی است و باید این موضوع مورد بازنگری قرار گیرد. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره فعالیت واحدهای تحقیق و توسعه هم اظهارکرد: تحقیق و توسعه سطح عالی توجه به امکانات کشور است. پیش از اینکه نگران تحقیق و توسعه باشیم که البته هستیم، این موضوع مطرح است که متاسفانه از امکاناتی که در کشور داریم درست استفاده نمی‌کنیم. به‌عنوان مثال برخی محصولات را می‌توانیم به‌طور ۱۰۰درصدی داخلی‌سازی کنیم. این در حالی است که در صنعت موتورسیکلت متاسفانه موتورسیکلت بومی نداریم و حتی پس از سال‌ها فعالیت در این صنعت هنوز انجین‌های مورد نیاز وارد می‌شود.
وی افزود: البته اقدام‌هایی در این زمینه شروع شده و به نظرم به‌دلیل اینکه متناسب با این اقدام‌ها مقرراتی وضع نشده، اکنون آن‌گونه که باید پیش نمی‌رود. مفیدی تاکید کرد: از بخشی‌نگری باید دوری کرد و صنعت را باید در سطح کلان دید. پیامدهای بخش صنعت فقط گریبانگیر وزارت صنعت، معدن و تجارت نیست، بلکه بخش‌ها و نهادهای دیگر را هم درگیر می‌کند. همه باید با هم تعامل کنند تا صنعت موتورسیکلت به سرانجام مورد انتظار برسد.
روزنامه صنعت / شهناز صفائی خودرو 17 شهریور 1398
